Helena Grossówna

Polska aktorka teatralna i filmowa oraz tancerka. Mając 15 lat, zaczęła pracę jako uczennica w sklepie z konfekcją męską w swoim rodzinnym mieście Toruniu. Jej marzeniem był jednak taniec, aktorstwo i śpiew. U obdarzonej niecodzienną urodą młodej dziewczyny dał się dostrzec talent do tańca, co jeszcze bardziej motywowało ją do kontynowania swojej artystycznej pasji. Po ukończeniu szkoły średniej zaczęła pobierać lekcje tańca, m.in. w szkole baletowej przy Teatrze Miejskim w Toruniu – którą ukończyła w 1926 r. Tam również tańczyła przez dwa kolejne sezony. W 1928 r. Helena Grossówna wyjechała do Paryża. Uczęszczała tam na kursy baletowe. Wraz z innymi polskimi artystami dała serię występów we Francji, Włoszech oraz w Szwajcarii. Również w 1928 r. we Francji poślubiła Jana Gierszala, biznesmena i mecenasa sztuki. Po kilku latach wróciła do Torunia. Tam zaczęła występy m.in. z Jerzym Glińskim, tworząc z nim znakomity i zdobywający szybko popularność duet. W ciągu jednego sezonu Grossówna zagrała w prawie 20 premierach. Sezon 1931–1933 to praca w Teatrze Wielkim w Poznaniu. W 1934 Grossówna przeniosła się do Bydgoszczy. Rok później wróciła do Poznania, gdzie rewelacyjnie zagrała w operetce „Jacht miłości”. Ten występ utorował aktorce drogę do stolicy. Wkrótce w Warszawie zaczęła się błyskotliwa kariera filmowa Grossówny. Do września 1939 roku zagrała w 17 filmach, równocześnie występując w teatrze. Ciężka praca polegająca na umiejętnym łączeniu zdjęć do filmów z występami w teatrze przyniosła aktorce upragniony sukces. Debiut filmowy Grossówny to film „Kochaj tylko mnie" z małą rolą taneczną. Był on jednak na tyle udany, że zwrócił uwagę innych twórców filmowych. Najpierw obsadzano aktorkę w rolach drugoplanowych, z których zawsze wychodziła obronną ręką tworząc bardzo wyraziste i charakterystyczne postaci. Później zaczęła pracować z Eugeniuszem Bodo i Adolfem Dymszą. Zaowocowało to kilkoma wspólnymi, bardzo popularnymi filmami: „Piętro wyżej" (1937 r.), „Królowa przedmieścia" (1938 r. z Aleksandrem Żabczyńskim w roli głównej, w reżyserii Eugeniusza Bodo), „Paweł i Gaweł" (1938 r.) czy „Robert i Bertrand" (1938 r.). W momencie wybuchu wojny we wrześniu 1939 roku, Grossówna pozostała w kraju, angażując się w pomoc walczącym. Prowadziła na warszawskim Targówku kuchnię z posiłkami, a po wybuchu powstania warszawskiego, pod pseudonimem „Bystra” pełniła rolę komendantki grupy kobiecej batalionu „Sokół" w Śródmieściu. Wkrótce trafiła do obozów jenieckich w Niemczech, gdzie przebywała niemal do końca wojny. Powojenne polskie kino nie dało Helenie Grossównie szans na zagranie żadnej znaczącej roli. Wystąpiła zaledwie w kilku filmach, w rolach drugoplanowych. Większość z nich reżyserował Janusz Nasfeter. Warto też wspomnieć, że to właśnie Helena Grossówna zagrała matkę Jacka i Placka w filmie „O dwóch takich, co ukradli księżyc" z 1962 roku z udziałem Lecha i Jarosława Kaczyńskich odtwarzających tytułowe postaci. Grossówna występowała też w kabaretach literackich, m.in. w krakowskim Kabarecie Siedmiu Kotów. Od końca lat 40. występowała w Teatrze Syrena, grając jednak tylko epizody. W połowie lat 60. Helena Grossówna przeszła na emeryturę. Nigdy już potem nie pojawiła się w filmie ani na deskach teatru. Poświęciła się życiu rodzinnemu, zajmowała się domem i ogrodem w Międzylesiu. Zmarła 1 lipca 1994 r. w Warszawie.